Studio Stedum

Studio Stedum is gevestigd in een ruim 160 jaar oud woonhuis in de ring huizen rondom de Bartholomeuskerk in Stedum. De reeks zware gaswinningsaardbevingen die plaatsvonden op het Groninger platteland maakte dat wij ons zorgen maakten om onze kerk en de andere eeuwenoude kerken in dorpen in de omgeving. Deze Romanogotische kerken staan sinds de 13de of 14de eeuw onbeweeglijk op hun wierden, maar zijn nu soms het epicentrum van aardbevingen met een zwaarte van meer dan 3.0 op de schaal van Richter. Dit heeft geleidt tot schade, zichtbaar en onzichtbaar. Scheuren in de kerken breken muren van anderhalf meter dikte doormidden, hebben soms lengtes van meer dan 3 meter, en maken geen ommetje om de fresco’s in de gewelven. 

Omdat we ons machteloos voelden en de kerken ons aan het hart gaan besloten we getroffen kerken vast te leggen middels een  oude langzame fototechniek en hiermee aandacht te vragen voor deze ramp in slowmotion die plaatsvindt. De serie groeit nog steeds. Zelfs als in een bepaald gebied de gaskranen dicht gedraaid worden en de gaswinning naar nul gaat dan vinden er nog steeds zware bevingen plaats. Hoe eerder de gaswinning volledig stopt, hoe beter het is voor de kerken, borgen en al het andere gebouwde erfgoed.

Na elke beving zwaarder dan 3.0 op de schaal van Richter gaan we op pad met statief, lichtmeter en de voor deze serie gemaakte pinholecamera. Dit is een kartonnen doosje met een klein gaatje er in, geen lens, een deksel en twee postelastieken om de boel goed dicht te houden.

Er zijn meer zware aardbevingen geweest dan dat wij foto’s gemaakt hebben. Soms waren er meerdere zware bevingen onder dezelfde kerk. Soms hadden ze plaats in dorpen waar geen middeleeuwse kerk was. De serie Epi Ecclesiae laat de middeleeuwse Groninger kerken zien waaronder zich de epicentra bevonden van  gaswinningsaardbevingen met een kracht van minstens 3.0 op de schaal van Richter.

Een uitzondering maakten we voor het gebiedje Hoeksmeer / Garrelsweer / Wirdum. Hier fotografeerden we geen middeleeuwse kerk omdat die daar niet staat, maar de 17de eeuwse Borg Rusthoven. In deze omgeving waren maar liefst 5 zware aardbevingen, in 2003, 2011, 2013, 2021 en 2022.

Techniek:
Opname: Zwrt-wit Pinhole fotografie op papiernegatief
Afdrukken: Gelatinezilverdruk op Barytpapier